بررسی آواییِ ریتم در پایه های واژگان، شعر و نثر فارسی رسمی

Authors

نگار بوبان

abstract

ریتم زبان ها به تفکیک در سه حوزه بحث و بررسی می­شود: ساخت وزنیِ ( metrical structure ) زبان، ریتم طبیعی گفتار ( speech rhythm )، و وزن شعر. در زبان فارسی رسمی، ساخت وزنی واژگان در چهار شکل پایه ( foot ) آیمبی ( iambic ) خلاصه می­شود (طبیب­زاده 1386). وزن شعر نیز در عروض جدید به تفصیل، تبیین و تشریح شده (نجفی 1386الف وب) و در زمینه ریتم گفتار فارسی رسمی نیز، گمان هجا-زمانی ( syllable-timing ) (حق شناس1376) با شاخص­های کمّی محک خورده است (بوبان1386)، اما تجلیِ آواییِ این خصیصه­ها و ارتباط این سه مقوله برای فارسی رسمی تاکنون تجربه نشده است.   در پژوهش حاضر، با توجه به هجا-زمانی و محوریت هجاها در ریتم فارسی، نمونه­هایی صوتی از واژگان و شعر و نثر فارسی رسمی را به کانون دریافت هجا ( p-centre: perception centre ) تقطیع، و پایه­های واژگان را در آنها بازبینی و اندازه­گیری کرده­ایم. نتایج روی این نمونه­ها نشان می­دهد که کمیت هجاهای سه­گانه فارسی رسمی در نمونه­های قرائت­شده واژگان، شعر و نثر بخوبی قابل مشاهده است و پایه­بندیِ افاعیل عروضی نیز در این تقطیع های آوایی به وضوح متجلی است. به این ترتیب، با استفاده از تقطیع به کانون هجاها می­توان ریتم را به روشی تازه بررسی و تحلیل کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی آواییِ ریتم در پایه‌های واژگان، شعر و نثر فارسی رسمی

  ریتم زبان‌ها به تفکیک در سه حوزه بحث و بررسی می­شود: ساخت وزنیِ ( metrical structure ) زبان، ریتم طبیعی گفتار ( speech rhythm )، و وزن شعر. در زبان فارسی رسمی، ساخت وزنی واژگان در چهار شکل پایه ( foot ) آیمبی ( iambic ) خلاصه می­شود (طبیب­زاده 1386). وزن شعر نیز در عروض جدید به تفصیل، تبیین و تشریح شده (نجفی 1386الف وب) و در زمینه ریتم گفتار فارسی رسمی نیز، گمان هجا-زمانی ( syllable-timing ) (...

full text

انتقال آوایی شعر فرانسه در رسم‌الخط فارسی

چکیده شعر هنری زبانی است که از دو توانایی توصیفی و موسیقایی بهره می‌برد. معمولاً در ترجمة شعر یکی از این دو توانایی به نفع دیگری نادیده گرفته می‌شود. آنچه بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد دقت در انتقال معنا و وفاداری به تصویرپردازی‌های شاعر است. افیم اتکیند، زبان‌شناس و ادیب روس در پژوهش‌های خود در حوزة ترجمه شعر به شش نمونه از ترجمة اشاره کرده‌ و معتقد است که هرگونه تلاش برای ترجمة شعر و به و...

full text

بررسی آکوستیکی همبسته های آوایی تکیه در زبان فارسی

در این تحقیق، به­منظور مطالعۀ همبسته­های آوایی تکیه در زبان فارسی، یک جفت کمینه "تاب-ِش" (تاب او) و "تابش" (انعکاس نور) در جایگاه مسند جمله‌ی «اون- مسند- فعل ربطی»[1] قرار داده شدند و جمله­های مذکور به صورت خبری و سؤالی و با یک بار تکرار ضبط شدند. با استفاده از نرم­افزار PRAAT، متغیرهای دیرش، انرژی، بسامد سازه­های اول، دوم و سوم، مقدار بسامد پایه و مرکز ثقلِ طیفی واحدهای آوایی اندازه­گیری شد. آزم...

full text

ساده‌نویسی و واژگان عربی در نثر علی دشتی

علی دشتی (1273 ـ 1360) ش) از جمله نویسندگانی است که از سال 1301 ش، با انتشار یادداشت­های «ایام محبس» به جنبش «ساده نویسی» در نثر معاصر پیوسته است. از این نویسنده، افزون بر این اثر، آثاری دیگر نیز در زمینة ترجمه، روزنامه­نگاری، داستان و نقد ادبی برجای مانده است که همگی از این ویژگی برخوردار است. لیکن، در نثرهای دشتی، بویژه نخستین آثار وی، مقداری قابل توجه از واژگان عربی بچشم می­خورد که ظاهراً، نث...

full text

تدوین فهرست واژگان پایه برای زبان فارسی: رویکردی تلفیقی

بخشی از سرمایه­ی زمانی فراگیران زبان فارسی به یادگیری واژگان فارسی اختصاص داده می­شود. برای ­این که این سرمایه­گذاری، بیشترین بازگشت سرمایه را در پی داشته باشد، لازم است محتوای آموزشی به گونه­ای طراحی شود که مبتنی بر واژگان پرکاربرد موجود در قالب فهرست واژگان پایه باشد. برای تدوین فهرست واژگان پایه‌ی فارسی، ضروری است مفهوم «واژه» مطابق با انگاره­ی ذهنی گویشوران عادی این زبان تعریف شود تا بتوان ...

full text

بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی

  بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی     وحید صادقی [1]   تاریخ دریافت: 20/1/90   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   در بیشتر پژوهش‏های انجام­شده دربارۀ تکیۀ واژگانی در زبان فارسی، تغییر‏های آوایی ناشی از جا‏به‏جایی محل تکیه در محیط دارای تکیۀ زیر‏و‏بمی بررسی شده و به همین سبب، F0 مهم‏ترین هم‏بستۀ آوایی تکیۀ واژگانی در‏نظر گرفته شده است؛ در ‏ حالی که F0 هم‏بستۀ آوایی تکیۀ زیر‏و‏بمی است؛ نه ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های زبان شناسی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۱۰۱-۱۲۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023